Төрийн албыг дамын наймаа мэт худалдаж, өөрийн хүнээр 60 тэрбум босгох МАН-ын залуучуудын төлөвлөгөөг ард түмэн мэддэг болсон. Энэ бол даргын цүнх барьж, далласан газар нь гүйж яваад төрийн гайгүйхэн албанд шургалж, түүгээрээ мөнгө хийж амьдарч байгаа хэсэг хүмүүсийн ажил юм. 60 тэрбумын хэрэг бол Монголын төрийг үнэгүйдүүлж, хэврэгшүүлж, мохоож байгаа энэ цагийн цагаан захтнуудын хамгийн ичгүүргүй үйлдлүүдийн нэг юм. Тиймээс энэ хэргийн учрыг шударгаар олох, хэн хэнд хичнээн зуун сая төгрөг өгч байж албан тушаалд очсон, ямар албан тушаалтан түүнийг хүртээд сууж байгааг олж тогтоохыг ард түмэн шаарддаг. Одоо ч шаардсаар байна. Олны ийм хүсэлт, шаардлагыг биелүүлнэ хэмээн гарч ирсэн хүн бол Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх билээ. Тэрбээр Ерөнхий сайд болуутаа "60 тэрбумаар төрийн албыг худалдсан хүмүүстэй хатуу тэмцэж, бүх шатанд сахилга хариуцлагыг дээшүүлнэ" гэж зарлаж байсан цуурай нь тасраагүй байна. Гэтэл түүний шударга дүр үзүүлсэн амлалтууд хийж байгаа үйлдэлтэйгээ зөрчилдсөөр байгааг юу гэх вэ. "ҮГ ХУДАЛ-ҮЙЛДЭЛ ҮНЭН" гэдгийн сонгодог жишээг Ардын хэмээх тодотголтой Ерөнхий сайд У.Хүрэпсүх өөрөө манлайлж, 60 тэрбумын сүлжээг хөврүүлэгч нэгэн болоод байна.

Түүнийг гүйцэтгэх засаглалын тэргүүнээр ажиллаж байх энэ хугацаанд төрийн алба хаагчдын сахилга, ёс зүй, хариуцлага шалан дээр уналаа. Төрийн албан хаагчид ажлын байран дээрээ нэгийгээ хөнөөж, ажлын хариуцлагагүйгээс өмнө гарч байгаагүй томоохон ослууд шил дараалан гарч эхпэв. Монгол Улсын Ерөнхий сайд яаран сандран нэг сайдаа, хэдэн газрын дарга нарыг хамтад нь ажлаас чөлөөлсөнөөр олон нийтийн дургүйцлийг намдаахыг оролдож, өөдгүй эр хүний аргыг хэрэглэн өөрөө уснаас хуурай гаргав. Энэ арга түр зуурын буюу зунтайгаа дууссан болохыг Ерөнхий сайд та анзаарч байна уу.

 

ТӨРИЙН АЛБАНЫ ЗӨВЛӨЛ АЖЛАА ХИЙЖ ЧАДАХГҮЙ БАЙНА ЭСВЭЛ ДАРАМТАНД БАЙГАА ХЭДЭН ЖИШЭЭГ ЭНД ОНЦЛОЁ.

 

Төрийн албаны тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1 дэх хэсэгт "Төрийн байгууллагын эрх бүхий албан тушаалтан төрийн жинхэнэ албан хаагчтай тохиролцсоны дагуу албан үүргийнх нь зэрэгцээ эзгүй байгаа албан хаагчийн албан үүргийг түр орлон гүйцэтгүүлж болно." гэж, мөн хуулийн 21.2 дахь хэсэгт "Хуульд өөрөөр заагаагүй бол төрийн жинхэнэ албан хаагчийн албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэх журмыг Засгийн газар тогтооно." гэж хуульчилсан байна.

Засгийн газрын 2011 оны 62 дугаар тогтоолоор "Төрийн жинхэнэ албан хаагчийн албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэх журам"-ыг баталсан байна.

Өнөөдөр бодлого тодорхойлох гол гол яамын удирдах орон тоог нөхөөгүй дутуу бүрэлдэхүүнтэй ажиллаж байгаа. Тухайлбал, дөрвөн гол яам Төрийн нарийн бичгийн даргагүй, үүрэг гүйцэтгэгчтэй байна. Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Баясгалан Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэд даргаар томилогдсон тул Төрийн захиргаа удирдлагын газрын дарга нь Төрийн нарийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэж байна. Зам, тээврийн хөгжлийн яаманд хүн амины хэрэг гарсан тул тус яамны удирдлагуудыг үүрэгт ажлаас нь чөлөөлсөн. Төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүрэг түр орлон гүйцэтгэгчээр тус яамны Бодлого, төлөвлөлтийн газрын даргаар ажиллаж байсан Р.Мэргэнийг томилоод байгаа юм. Эрүүл мэндийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Очирбатыг чөлөөлж Э.Содномжамцыг үүрэг гүйцэтгэгчээр томилсон. Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яамны Төрийн нарийн бичгийн даргыг шүүхийн шйидвэрээр түр томилоод байгаа. Яамдын бүтэц дутуу, голлох албан тушаал нь эзэнжээгүй ийм байхад бид энэ засгаас бүтэлтэй ажил горьдоод хэрэггүй бололтой. Дээрх гурван яамны төрийн нарийнууд одоог хүртэл томилогдоогүй байгаагийн гол шалтгаан нь мөн л 60 тэрбумын хэрэгтэй холбоотой хэмээн олон хүн хардаж байна. Учир нь хоёр яам нь сонгон шалгаруулалтын захиалгаа Төрийн албаны зөвлөлд өгсөн боловч ажлын байранд тавигдах шаардлага шалгуур нь хэт нэг талыг барьсан, шаардлага хангахгүй байсан учраас буцаажээ. Магадгүй, ах дүү, танил тал эсвэл мөнгө төлсөн гурван хүнийг дээрх гурван яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга болгохоор сиймхий таарахыг хүлээж суугаа биз. Төрийн нарийн бичгийн дарга нарыг газрын дарга орлож байгаа нь хууль зөрчөөгүй гэж үзэж болох хэдий ч түүнээс доор нэгэн томилгоог Ерөнхий сайд маань өөрөө хийжээ. Энэ бол Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дэд даргын албан тушаал.

Төрийн албаны тухай хууль болон төрийн жинхэнэ албан хаагчийн үүргийг түр орлон гүйцэтгэх журамд зааснаар бол Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын өмнөх дэд дарга чөлөөлөгдөж тухайн албан тушаалд сул орон тоо бий болсон. Хууль болон журмаар бол ЗГХЭГ-ын холбогдох албан тушаалтан Дэд даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэх ёстой.

Гэтэл Ерөнхий сайд хууль, журмаа зөрчин гудамжинд түүний цүнхийг барьж явсан Б.Бат-Эрдэнэ гэдэг дүүгээ үүрэг гүйцэтгэгч болгож засгийн газарт нэгэн шинэ Дэнзэнг төрүүлжээ. Ингэж хардах бодит жишээ, шалтаг шалтгаан байна. Олны дунд "Шинэ цагийн Дэнзэн" хэмээн нэрлэгдэх болсон Б.Бат-Эрдэнэ нь төрд ажилласан жил, туршлага, мэдлэгээрээ энэ албан тушаалд яагаад ч тэнцэхгүй гэдгийг намтар түүх нь батлаад өгдөг.

Шинэ Дэнзэн ЗГХЭГ-ын дэд даргын үүрэг гүйцэтгэгч болоод хойноос ирээд хот минийх, хотонд ирээд хонь минийх гэдгийг жишээг үзүүлж эхлэв. Шинэ дарга маань ЗГХЭГ-ын дэд даргын ажлын байрны тодорхойлолтыг өөрийн таалалд нийцүүлэн түүгээрээ Төрийн албаны зөвлөлийг дарамталж эхэлжээ. Энэхүү Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэд даргын сул орон тоо нь Төрийн албаны зөвлөлийн шүдний өвчин болоод байгаа сурагтай. Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэд даргын албан тушаалд Төрийн албанд 10 болон түүнээс дээш жил, үүнээс удирдах ажил, албан тушаалд 5-аас доошгүй жил ажилласан, санхүү татварын чиглэлээр мэргэшсэн хүн очих шалгууртай. Гэтэл мань Б.Бат-Эрдэнэ төрийн жинхэнэ албанд 1 жил ч хүрэхгүй хугацаанд ажилласан, түүхийн ухааны мэргэжилтэй нэгэн аж. Гэвч "дүлийдээ найдаж унгараг" гэгчээр танил тал, намын харьяаллаараа түрий барьж өөрийнхеө ажлын байрыг баталгаажуулахаар Төрийн албаны зөвлөлийг шахаж, дарамтапж байгаа сурагтай. Уг нь Төрийн албаны зөвлөлөөс Монгол Улсын Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын Дэд дарга гэдэг Төрийн өндөр албан тушаалд шинэ цагийн Дэнзэнг баталгаажуулахгүй гэж хэд хэдэн удаа сануулсан байна. Хэн ч энэ сануулгыг юман чинээ тоолгүй өдийг хүрчээ.

 

Дээрх байгаа байдал нь Төрийн албаны зөвлөл хэмээх сүржин нэртэй энэ байгууллагын үйл ажиллагаанд маш их эргэлзээ төрүүлж байна. Төрийн албан хаагчдыг намын харьяаллаар хэдэн мянгаар нь ажлаас нь халж байхад энэ алба таг чимээгүй суудаг. Мөн төрийн өндөр албан тушаалд ар өврийн хаалга, танил талаараа шургалах гэж байхад ч чимээгүй хэвээр. Харин сумын засаг даргын Тамгын газарт мэргэжилтэн сонгох, төрийн жирийн жинхэнэ албан хаагчийг сонгон шалгаруулах гэх зэрэг энгийн нэг төрд ажилд орох гэсэн хүмүүсийг залхтал нь шалгаж, хаширтал нь нааш цааш гүйлгэдэг. Тийм л сүрхий байгууллага юм бол жирийн иргэнд ч, өндөр албан тушаалд очих гэж буй нэгэнд ч адилхан хандаж хууль журмын дагуу сонгон шалгаруулалтаа хийж баймаар юм. Ард түмнээ алагчилж ханддаг ийм байгууллага байх хэрэг байна уу. Энэхүү байдлыг Монгол улсын Ерөнхийлөгч, Авилгатай тэмцэх газар гэх мэт байгууллага хараа хяналтдаа авч арга хэмжээ аваасай хэмээн жирийн олон нийт хүлээн суунаа.

Нэг сар гаруйн өмнө "Төрийн албаны зөвлөл хуульд заасан чиг үүргээ хангалттай хэрэгжүүлэхгүй, Төрийн албаны зөвлөлийн дарга Зөвлөлийн үйл ажиллагааг зангидаж, удирдаж ажиллаж чадахгүй байгаа тул Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Төрийн албаны зөвлөлийн даргад ёс зүйн хариуцлага хүлээлгэж, албан тушаалаас нь чөлөөлөх саналаа" УИХ-ын дарга М.Энхболдод хүргүүлж байсан ч хариу нь таг чиг. Одоо тэгвэл хариуцлага хүлээдэггүй даргыг нь, Төрийн албаны зөвлөл хэмээх том нэртэй ч ажил хийдэггүй байгууллагатай нь татан буулгая, Ерөнхийлөгч өө.

 

 

Эх сурвалж: Сонин.мн

П.Мандах